12 uur lang kerstlunchen

We kennen ze allemaal: kerstdiners met vrienden of collega’s in de weken voorafgaand aan kerst. Niks bijzonders, dacht ik nog. Gewoon een gezellig, bescheiden kerstfeestje. Maar dat was verkeerd gedacht, kan ik nu stellen, na mijn eerste Deense julefrokost gisteravond.

Letterlijk betekent Julefrokost ‘Kerstlunch’. Maar in feite is het geen lunch; het is eten tussen het drinken door. Vanaf een uurtje of 3 ‘s middags tot ‘s avonds laat. Soms in restaurants of hotels, maar ook vaak bij mensen thuis. Met je vrienden, je directe collega’s, je oud-collega’s tot je vereniging of je buren. En op kerstavond, het hoogtepunt van allemaal, met je familie.

‘Zwaar weekje’
Deze vorm van vermaak is wereldberoemd in Denemarken en domineert het sociale verkeer volledig, in de weken voorafgaand aan kerst. ‘Ik heb er deze week wel drie!’, hoor je soms. Gevolgd door een steunend ‘wordt dus een zwaar weekje.’ En omdat je er zoveel kunt opsparen, wordt de tijdsdruk in december natuurlijk erg hoog. Daarom mag je in november al beginnen, en is het ook niet vreemd om er in januari nog wat achteraan te gooien.

Skål, spelletjes en kadootjes  
Enfin, hoe gaat het in zijn werk? In feite is het niet zo moeilijk. Ook als beginner kon ik gisteren moeiteloos meekomen. Een paar dingen zijn echter wel goed om te weten:

• Het kleine glaasje voor je wordt gevuld met snaps: aquavit. Aquavit is een 40% sterk gedestilleerd drankje dat eigenlijk niemand lekker vindt. Maar: het hoort bij Denemarken zoals een boterham met kaas bij Nederland.
• Daarnaast staan glazen voor wijn, water, en voor gasten met extragrote dorst is het geen probleem om ook een biertje ‘on the side’ te hebben.
• Als je skål (proost) hoort, dan proost je met je snaps-glas en drink je dat in 1x leeg. Het geeft niet als je doet alsof of stiekem gewoon je waterglas leegdrinkt.
• Als je iemand een spontane en soms onverstaanbare speech hoort houden, die eindigt met ‘skål’, dan drink je ook in 1x je glas leeg. Doen alsof of water drinken ook hier toegestaan.
• Schroom niet om jezelf van je meest aanstellerige/onbenullige/onnozele kant te laten zien. Naarmate de avond vordert, zal de organisatie nog wat olie op het vuur gooien door spelletjes aan te zwengelen. Hints, karaoke, of zoals we gisteren deden, een playbackshow (lip-sync) in teams van vier.
• Weet dat je met je onbevangen onnozelheid veel mensen een plezier doet en je jezelf nauwelijks schade berokkent, want ‘what happens at the julefrokost, stays at the julefrokost’.
• Als je vooraf de vraag krijgt een klein kadootje mee te nemen ter waarde van een paar euro, pak het dan zo mooi mogelijk in. Dit is namelijk voor de ‘pakkeleg’, een dobbelspelletje ongeveer zoals wij met Sinterklaas weleens om kadootjes dobbelen. De verpakking draagt in dit geval danig bij aan de hilariteit en ontlading als de ontvanger na het afpellen van alle imposante merkstrikjes blijft zitten met lullige lolly.
• Tussendoor wordt er ook nog gegeten: vaak iets met kleine belegde broodjes vooraf (smørrebrød), veel varkensvlees, kool, aardappelen en iets zoets na.
• Om naar huis te komen, houd je rekening met extra lange wachttijden voor taxi’s. Aan de andere kant is het openbaar vervoer goed voorbereid: bussen werken bijvoorbeeld met een speciale Julefrokost-dienstregeling.

Deze decembervreugde is echter niet zonder gevaar. Naast dronken chauffeurs op de weg krijgen julefrokostgangers ook op andere vlakken soms last van een vervagende moraal. Tien procent van de Denen in een relatie heeft tijdens een Julefrokost weleens een scheve schaats gereden. Zelfs de burgemeester van Kopenhagen kreeg vorig jaar na een -voor hem- heel gezellige kerstlunch de bijnaam ‘Creepy Frank’.

Maar ach, ‘what happens at the Julefrokost, stays at the Julefrokost’, toch?

This slideshow requires JavaScript.