Lampengeluk

Het gebeurt niet vaak. Dat het maar 1 merk mag zijn en daarmee basta. Televisies, schoenen, of andere consumentenwaren mogen van mij uit iedere denkbare fabriek komen, zolang het maar betaalbaar is en doet wat ik wil. Het liefst heb ik natuurlijk dat het een beetje verantwoord geproduceerd is, maar verder is Lidl, New Balance of de klusjesman om de hoek me om het even.

Bij de lamp was het anders. Ik transformeerde tot een lampensnob. Begon me zelfs een beetje te schamen voor zulk pretentieus gedrag. Want onze eettafellamp, die móest en zou een PH5 zijn.

Want die lamp is niet alleen mooi, maar ook vriendelijk. Stoer, maar zacht. Aanwezig, en toch weer niet. Uit 1958, maar van deze tijd. En vooral: zo ontworpen dat je nooit rechtstreeks in de lichtbundel kijkt. Door blauwe en rode details worden de harde tinten verzacht. En door de vele lagen reikt het indirecte licht niet alleen zo vriendelijk mogelijk, maar ook zo ver mogelijk. Ontwerper Poul Henningsen was, kortom, briljant.

Dat zijn PH, en dan vooral de PH5, het summum op lichtgebied is, leer je als je hier door de straten fietst en overal (geen gordijnen, weet je) naar binnen gluurt. Of ‘Pee-Hoo’ zegt tegen een Deen (instemmend gemompel volgt). Of een tweedehandswinkel binnenloopt. Er is geen Deen die niet is opgegroeid met 1 van de PH modellen bij ouders of grootouders in huis, en nu ergens een erfstuk heeft hangen. Of, in trieste gevallen, ergens achteraf op een stoffige zolder heeft liggen.

Ik weet niet of er in onze Nederlands interieurtraditie een meubelstuk is dat eenzelfde iconische en toch toegankelijke status heeft verworven. De Billy boekenkast verliest het op vele fronten (niet alleen omdat hij niet Nederlands is). Het is de Rietveldstoel, maar dan een comfortabele versie, die heeft weten door te dringen tot Jan Modaal.

En daarmee is deze lamp dus het tegenovergestelde van pretentieus. Deze lamp heeft geen enkele pretentie: nee, hij geeft gewoon licht, doet dat elegant, liefdevol, en al meer dan 60 jaar.

En zo gebeurde het dat we een van de duizenden in omloop zijnde tweedehandsjes op de kop tikten. Via een veilingwebsite. Een originele, uit de jaren ’60. Volledig werkend, met slechts een paar kleine deukjes.

We zijn verlicht.