135 minuten lang raasde hij door. Onafgebroken. En ik maar schrijven. Ik hing aan zijn lippen. De professor zelf wilde best nog wel even doorgaan met zijn lezing ‘why did Denmark become as it is?’, maarja, hij had maar tot half 10 spreektijd. “Denen zijn dan wel net Italianen, maar we houden ons wél netjes aan de planning.” Een korte samenvatting van 135 minuten Deense politiek, cultuur, historie in Scandinavisch perspectief.
“Toen we in 1864, na het weggeven van wat nu Zweden is, ook aan Duitse zijde moesten capituleren, bleven op dit stukje Scandinavië de pure, echte Vikingen over: de Denen. We hadden niet zoveel, behalve onze enorm sterke eigen identiteit. Hier vormde een zich een staat die geen nationalisme nodig had, maar van zichzelf al chauvinist was.”
“Dit land herbergt 1, homogeen volk. Met een ongewoon groot vertrouwen in elkaar (in de World Values Survey komt Denemarken uit de bus als land waar onderling vertrouwen het hoogst in de wereld is, CB). Je kunt je hier namelijk niet, zoals in Noorwegen of Zweden, verstoppen achter een berg, fjord of bos. Aan de westkust kun je een konijn een week lang zien rennen, zo open is het landschap. Dat dwingt tot openheid en samenwerking.”
“De Britse ambassadeur in Denemarken in de jaren ’80 had dit gedrag nergens anders gezien, behalve in Ghana. ‘Dit is een absolute stamcultuur’, was zijn conclusie. Ze vertrouwen op elkaar, hun eigen stam. Wie van buiten komt, is verdacht.”
“Tolerantie naar leden binnen de stam is nagenoeg onbegrensd. Sex, alcohol, rock ‘n roll, homoseksualiteit, abortus. Geen probleem. Maar je houdt aan je de stamregels. En wie geen stamlid is, kan zich geen enkele misstap veroorloven. Dan is de intolerantie nagenoeg onbegrensd.”
“Je betaalt een hoge prijs om hier te leven. Maar uit solidariteit en vertrouwen in je medemens betaal je hem graag. Want je weet dat je er veel kwaliteit, bescherming en sociale zekerheid voor terugkrijgt. Maar wie dat vertrouwen beschaamt, is nog niet jarig.”
“Wij hebben hier de hemel op aarde gecreëerd. Het is hier altijd feest. Waarom zouden we willen verhuizen naar een ander land?”
“Wij Denen zijn het meest bescheiden volk ter wereld. Dus ook op dit vlak zijn we wereldkampioen” (citaat van dichter Piet Hein).
De professor sloot om 1 minuut over half 10 af met “Oja, ik zal ook nog een grapje maken,” alsof dat zo in zijn script stond.
“Natuurlijk zijn we dol op onze Scandibroeders en zusters. We hebben nu vrede gesloten. Maar we blijven elkaar altijd een beetje wantrouwen. Want:
– De Denen zijn de Italianen van het noorden. Sterke onderlinge banden, relaxte levenshouding.
– De Zweden zijn de Duitsers van het noorden. Doen alles volgens het boekje.
– De Noren zijn de Noren van het noorden. Onafhankelijk en stinkend rijk.
– En de Finnen? Niemand weet waar die eigenlijk vandaan zijn gekomen.”
Bronnen: Jacob Butski – Danish Institute for Study Abroad, Knud Jespersen – A history of Denmark
