Volks(e)keukens

Iets waar de laatste jaren weer beweging in lijkt te komen, zijn de volkskeukens. Dit instituut, stammend uit het begin van de vorige eeuw, is in sneltreinvaart aan het veranderen van ‘noodplek voor de armen’ in ‘low-key eetcafé voor iedereen’. Uiteraard kun je er geen met diamanten ingelegd bestek en platina kroonluchters verwachten, maar veel van deze plekken hebben uitstekend eten voor een uitstekende prijs, en bieden ook nog gezelligheid en leuke bijvangst (spelletjesavonden, concerten van lokale artiesten, enzovoort). Een paar goede adressen:

• Op dinsdagen: KraftWerket in het lieflijke voorstadje Valby, bereikbaar met de S-trein. Een maaltijd kost 20 kronen (een krappe 3 euro). Je kunt je eten ook in een bakje meenemen. Andere meevaller: het eten is veganistisch – wie mijn haatpost heeft gelezen, weet dat dat een zeldzaamheid is in deze contreien.
• Alle dagen van de week: Absalon in Vesterbro. Een maaltijd kost 50 kronen, en wordt om 18u geserveerd. Absalon is bovendien een plek waar ze een verbazingwekkende hoeveelheid concerten, markten, pubquizzes, bingo-avonden en meer van dat soort gezelligs organiseren. Absolute aanrader.
• Ook in Vesterbro, en winnaar van de Ibyen-prijs van onze krant Politiken: Madglad (70 kronen – 9 euro). Ook vegetarische opties. Ze hebben een cafeteria in de Eskildsgade en een takeaway-winkel in de Oehlenschlægersgade iets verderop. Het menu wordt iedere week op facebook aangekondigd.
• Mijn Amagerchauvinisme valt maar moeilijk te onderdrukken (bovendien hebben Nederlandse boeren mijn wijk Amager levensvatbaar gemaakt in de 17e eeuw) dus ik zet er ook een lokale favoriet bij: Ama’rdilllo, aan Amagerbrogade. Voor als je toch al naar het strand ging, bijvoorbeeld. Niet echt een volkskeuken, maar wel een plek met eenzelfde attitude, elke donderdagavond muziek en vriendelijke prijzen.
• Volgens sommigen de beste Chinees van de stad (volgens anderen gaat die eer naar Magasasa maar enfin). Evenmin een volkskeuken, maar wel een hotspot voor goed en goedkoop Chinees eten: Noodle House. Zijstraat van Istedgade, achter het centraal station. Dumplings, loempia’s, noodlesoep, of wokgerechten tussen de 40 en 70 kronen (5 tot 10 euro).

De drankjes

Zoals we allemaal weten: het leven is te kort om de hele dag te eten. Je moet ook tijd vrijmaken voor drinken. Dat doe je hier:

• In een van de twee Kaffix cafes in de stad. Een 12-kronenbar, noemen ze zichzelf (1,50 euro), geboren uit frustratie over het ‘pissedyre’ Kopenhagen (zie je wel!). Ze hebben er koffie, cakejes en sandwiches. Ook bier. Het ziet er ook nog eens best gezellig uit. Midden in stad, aan Frederiksborggade (bij Nørrebro metrostation) en aan Østerbrogade aan de noordkant van de stad.
• Bij Liquid vind je cocktails. Goedkope cocktails. Hoe goedkoop? Twee voor 85 kronen. Of 100, max. Het ligt wat buiten het centrum, maar nog altijd in het gezellig groezelige Nørrebro (Jagtvej), waar je rustig een hele dag kunt doorbrengen met het ontdekken van andere schemerige plekken.
• Laat je je liever middenin de stad goedkoop vollopen? De Larsbjørnstræde, met als bijnaam ‘het urinoir’ (pisserenden), zit ramvol gezellige barretjes. Een ervan is Floss. Van zondag tot donderdag is het bier er supergoedkoop (2 voor 35 kronen). Dit buurtje is sowieso mijn favoriet qua bohemien caféetjes en eettentjes in het centrum van de stad.

Boodschappen

Goedkoper dan uit eten en drinken gaan is natuurlijk zelf op avontuur gaan in een supermarkt en kijken of je daar iets voedzaams bij elkaar kunt sprokkelen. Qua convenience-gehalte lopen een aantal Deense supermarkten een paar lichtjaren achter bij de Nederlandse, maar dat mag de pret niet drukken. Je opties zijn legio.

• Supermarktketen Netto (overal): toegegeven, bij binnenkomst in deze onooglijke chaos voel je je eerder in een willekeurig oostblokland dan in welvarend Denemarken, maar het is een ge-ni-ale winkel. Ze hebben er nooit wat je zoekt, maar wel alles wat je net niet zoekt (en ik vind dat meestal heel leuk). De ene helft van de winkel bestaat uit een zeer bescheiden basisassortiment, en de andere helft is -onder de naam Spotvare- een soort Action voor levensmiddelen. Alles waar ze hun handen op hebben kunnen leggen, verkopen ze. Van luxe kaviaar tot dropjes met mint-chili-pralinesmaak of een mueslitaart. Vereist dus wat creativiteit en improvisatietalent bij het samenstellen van een fatsoenlijke maaltijd, maar een gewaarschuwd mens telt voor twee.
• Wie voor zijn outdoorpicknick méér wil dan een sixpackje Somersby cider en een pastasalade van 7-eleven, stelt zijn picknick samen bij voedselparadijs MAD, op het centraal station. Een saladebar, vers brood van topbakker Meyer, kaas uit de buurt, sapjes van boomgaarden uit de regio, en nog veel, veel meer. Alles vers en van hoge kwaliteit. ‘Mad’ betekent eten, en de winkel wil niets minder zijn dan een eet-inspiratiewinkel. Er worden bijvoorbeeld ook kookprogramma’s opgenomen. Als je niet in de buurt van het centraal station bent, kijk dan uit naar het zusje van MAD: Irma. Net Albert Heijn, maar dan 2x zo luxe en 2x zo duur (maar nog altijd goedkoper dan een avondje bij noma, niet?).
• Verder openen er de komende maanden een paar supercoole winkels: Wefood (Amagerbrogade 151, wordt op 22 februari 2016 door kroonprinses Mary geopend), de eerste winkel die afdank-voedsel verkoopt, voor zo’n 30 procent minder dan de normale winkelprijs. Ook komt er in Vesterbro een verpakkingsloze winkel, waar je alle porties zelf samenstelt. Een soort snoepscheppen maar dan voor olijfolie, shampoo en muesli, zeg maar. En alles biologisch. De naam? LØS (opent in juni 2016).

Shoppen

Eerlijk is eerlijk: ik koop de meeste van mijn consumentenproducten (kleding, drogisterijproducten, elektronica) nog altijd in Nederland of Duitsland. De BTW van 25 procent hakt er nou eenmaal flink in. Toch zijn er heel veel leuke plekken waar je voor een prikkie een goede deal kunt vinden.

• Vlooienmarkten zijn het ouderwetse maar nog immer actuele antwoord op de consumptiemaatschappij. En Denen zijn er megagoed in: mooie, duren dingen kopen en die dan generatieslang hergebruiken. Er zijn mensen wiens volledige consumptiekringloop plaatsvindt op vlooienmarkten. Ze kopen op, gebruiken, verkopen, en kopen dan weer nieuw. Ieder weekend vind je wel ergens een ‘loppemarked‘, de ene nog groter dan de ander. Entree is vaak een paar kronen en hoe vroeger je komt, hoe meer kans op een goede deal.
• Ruilmarkten. Heb je zelf veel rommel, en ben je ook op zoek? Ruilmarkten (byttemarkeder) groeien als onkruid, en je vindt er veel meer dan geitenwollen sokken en bloemenkransen.
• Zoals ik zei: tandpasta en shampoo koop ik meestal in Duitsland. Maar omdat ik nu eenmaal weleens wat vergeet, ga ik soms naar cheap-ass drogist Normal. Bij binnenkomst voelt het als Zeeman. Ze verkopen er uit de EU geïmporteerde cosmetica, en kunnen vanwege die importconstructie heel goedkoop aanbieden. Volledig legaal, volgens eigen zeggen.
• Eén van de vele vintageboetieks. Google op ‘vintage copenhagen’ en je vindt het meest actuele aanbod.

Belevenissen

Wandelen is natuurlijk gratis. Zwartrijden met de metro ook. Of aan de overkant van Nyhavn een sixpackje leegtikken. Maarja. Dat houd je geen drie dagen vol. Daarom een paar andere goedkope dingen om-te-doen.

Avonturen

• 

  Voor als de protserigheid van Tivoli je te toeristisch / te duur is: er is altijd nog Bakken. Ook een pretpark, ook met honderden ijscokramen, en ook met een schattigheidsgehalte van een kermis gerund door kabouters. En: de toegang is gratis! Joe! (pas wel op voor schreeuwerige, dronken Denen van bepaald allooi).

• Als je dan toch in Bakken bent, plak er dan een wandelingetje in Dyrehaven aan vast. Dyrehaven is een heel groot bos, waar de koninklijken vroeger op jacht mochten.
• Aan de andere kant van het S-station Klampenborg ligt Bellevue strand. Voor een wandelingetje langs het water.

Audiotours

• Weleens gehoord van het Guinness dorp in Dublin? Met kappers, eigen verzekeringen, banken en wat al niet meer? Nou, dat had Kopenhagen ook. Het heet Carlsberg Byen. Inmiddels wordt het bier elders gebrouwen en wonen de werknemers ook gewoon tussen andere burgers, dus het gebied is een paar jaar geleden opengesteld voor herstructurering. Dat levert een interessant gebied op met cultuur, woningen, winkels, sport. Op de website ‘Brewed histories‘ kun je een aantal Engelstalige podcasts of audiobestanden downloaden en jezelf een rondleiding geven door een hypernieuw stukje Kopenhagen met een unieke, in biercultuur gedrenkte geschiedenis. Leuk voor nerds, coolhunters of gewoon meganieuwsgierigen.
• Een andere podcast -helaas alleen in het Deens – is die van Julie Thing: vooral over Vesterbro, maar ook over een stukje multiculti Nørrebro (Blågårdsgade).

Gebouwen enzo

Er zijn ook een aantal gebouwen die gratis toegankelijk zijn. Met heul veul leuks te doen.

• De nachtkerk. Ik heb het zelf nog nooit geprobeerd, maar het lijkt me zeer de moeite waard. De Vor Frue Kirke in het centrum organiseert culturele evenementen zoals film, muziek en meditatie. Elke woensdagavond is er om 18u film. Op de website vind je hun events – aan het Deens op de site valt weinig te misverstaan.
• De toren op Christiansborg (ja, het parlementsgebouw van Borgen) is de hoogste in Kopenhagen. Bijna iedereen bestijgt de Rondetoren (je weet wel, die van Bassie en Adriaan), maar deze is eigenlijk ook heel leuk, en bovendien gratis. Als je klaar bent met rondkoekeloeren, kun je in het torenrestaurant koffiedrinken of lunchen. Dat is niet gratis en reserveren is aan te raden.

  

• Heel veel musea zijn hier gratis. En daar moeten we veeeeel meer gebruik van maken. Kijkbijvoorbeeld eens bij één van de dependances van het Nationaal Museum. Brede Værket, als je meer wilt weten over hoe de transitie naar een welvaartsstaat er in Denemarken uitzag. Of het Openluchtmuseum, het Muziekmuseum, of het Militair museum. Of, als kunst meer je ding is dan nationale historie, dan is Statens Museum for Kunst (SMK) je plek. Een soort Rijksmuseum, inclusief een bijnamaandelijkse en gratis friday bar. Zoek op de website naar SMK Fridays.

Dat was het voor vandaag, lieve haters. Mis je nog top-attracties voor een prikkie, laat het dan weten in de comments! En wie een google map wil voor het overzicht: geef een gil en ik draai hem voor je in elkaar.

Veel plezier!