Ik woon hier nu 8 jaar en 1 week.
En het is al 8 jaar en 1 week geweldig leuk: kerst vieren met risalamande, kerstmarkten, de beroemde julefrokost op het werk en een huis vol ‘nisser‘ die streken uithalen. De decoraties in Magasin of Illum, æbleskiver, gløgg. Kerst in Denemarken is echt next level. Daar vallen de Nederlandse nachtmis en een gluhwein op het dorpsplein bij in het niet.
Altijd een beetje vakantie…
Wat ook heerlijk is: altijd het gevoel hebben dat je een beetje op vakantie bent. Na 8 jaar in Denemarken staat me nog steeds op iedere straathoek een mini-avontuur te wachten: een uitdrukking die ik nog nooit gehoord had (‘det er bare nederen’: zoiets als dat is echt stom), een cabaretier die ik ontdek, een nieuw soort taart die schijnbaar iedereen kent en die ik voor het eerst eet: het verveelt eigenlijk nooit om in een cultuur te wonen die net niet helemaal je eigen is.
Waar ik ook van kan blijven genieten: supermarkten. Je weet hier nooit wat je krijgt. Ga je naar Netto, dan kun je zomaar thuiskomen met een volledige nieuwe keukeninboedel in Franse landelijke stijl. Een week later loop je het risico dat je een nieuwe kinderkamer hebt aangeschaft, inclusief Frozen verkleedset. De high-end supermarktketen Irma doet het net iets anders: je betaalt een fortuin maar vindt er pareltjes als zeewierpompoensalade of vegan leverpostej op basis van olijven. Heerlijk vind ik dat.
… en alles is gewoon goed voor elkaar.
De gewoonte van een warm lunchbuffet op het werk, daar kon ik ook makkelijk aan wennen. Voor een paar tientjes (werkgevers zijn verplicht een symbolisch bedrag te rekenen) per maand krijg je gezond middageten voorgeschoteld: vitamines, koolhydraten, proteinen, vezels: alles is vertegenwoordigd in warm, koud, zout en zoet (want donderdag is cakedag). De enige werkgever die ik hier had waar niet in lunch voorzien was, was -uiteraard- de Nederlandse ambassade.
De kwaliteit van leven, daar kan ook weinig tegenop. Om 3 uur kunnen weggaan van je werk zonder dat je daardoor belachelijk veel moet inleveren op carrieremogelijkheden. Relatief lang verlof na zwangerschap en bevalling. Gratis zorgverzekering. Gratis bibliotheken inclusief een overdaad aan culturele activiteiten. Kinderopvang voor 350 euro per maand, voor vijf dagen, inclusief luiers en warm eten.
Maar het is het net niet, allemaal.
Het is niet thuis.
Want we hebben hier niet onze village. De opa en oma van onze kinderen. De neefjes en nichtjes van onze kinderen. De vrienden die ik al 20 jaar heb. Een vanzelfsprekend netwerk. De gemoedelijkheid van Overijssel. Het gemak waarmee je in je eigen taal een praatje aanknoopt en een grapje maakt.
Bovendien: 3 reisdagen om 2 dagen kerstvakantie bij de ene familie en daarna 2 dagen kerstvakantie bij de andere familie te vieren, zijn gewoon stressvol en kostbaar.
En die maars begonnen zwaarder te wegen.
Tijdens de corona-isolatie, mét huilbaby en zónder familie om me heen, viel het ons extra zwaar. We realiseerden ons dat we hier weliswaar een sterk netwerk hebben, maar dat al dat netwerk bestaat uit vrienden die ook hun eigen dingetjes hebben. En dat dat met kinderen toch anders is. De village die je met kinderen nodig hebt, bleek niet zo dichtbij als we graag zouden willen.
Bovendien heb ik vanaf het begin met een disclaimer gezwaaid: ik vind het allemaal prachtig, dit Deense avontuur, maar als er praktische of emotionele redenen zijn waarom 8 uur rijden naar familie niet meer op te brengen is, dan wil ik terug.
En toen kwam Corona. Die babytijd. De kleuter die straks 5 is en het jaar erop naar school zou gaan. Ik heb zelf een slechte ervaring met schoolwissel, en wil mijn eigen kind dat besparen. Bovendien: ze is nu nog flexibel, maar met elk jaar dat we wachten is zij -en dus wij- meer geworteld in haar leven hier.
Dus daarom gaan we terug. Of beter gezegd: ik ga terug en neem drie nieuwe Nederlanders onder mijn arm mee.
De meneer vindt het allemaal reuzespannend: hij heeft hier nu 16 jaar gewoond en raakt een beetje uitgekeken op de Deense navelstaarderij en zelfgenoegzaamheid. De kleuter is meestal enthousiast dat ze straks dichtbij haar neefje, opa en oma en tante en oom woont en niet meer met het vliegtuig hoeft om er te komen (en soms realiseert ze zich dat ze haar beste vriendjes zal moeten missen en dan moet ze huilen). En de peuter vindt alles best, zolang er maar bananen (‘naani’) zijn.
Wat dit Deens/Duits/Nederlandse gezin dan gaat doen, vraag je je af?
Thuiswerken voor onze Deense werkgevers, maar dan in Dalfsen. Terug naar mijn roots. Toen ik 20 jaar geleden in Zweden studeerde, 15 jaar geleden in Den Haag aan het werk ging, 13 jaar geleden een project deed in Japan, 8 jaar geleden in Denemarken neerstreek, had ik het nooit gedacht, maar we hebben een huis gekocht op 25 kilometer afstand van mijn ouderlijk huis. In Overijssel. De cirkel is rond.
Ik kwam hier met een auto vol met kleren, een koffiezetapparaat en een paar wijnglazen, en vertrek met twee kinderen, een echtgenoot en 8 jaar klein Deens geluk in mijn bagage.
Wat ik met dit blog ga doen, dat weet ik eigenlijk nog niet. Ik vond de afgelopen jaren niet zoveel tijd om klein Deens geluk te documenteren, maar wellicht kwam dat ook doordat ik wat gewend raakte aan het leven hier. Het zou zomaar kunnen dat ik dit blog als het zover is ga omdopen tot klein Dalfs geluk, een plaats voor verwondering over Nederlandse eigenaardigheden.
Laat me in de comments weten waar ik vanaf 1 februari over moet gaan schrijven!
So goed geskryf! Verlustig my in julle ervaringe en Deense avontuur. Maar ‘n nuwe hoofstuk wink en gaan net so opwindend wees!
Zal je in’s en outs mbt DK gaan missen. Maar wens jullie veel woonplezier in NL
Welkom terug in Nederland. Veel woon plezier in Dalfsen en blijf schrijven ✍️
Fantastisch een nieuwe uitdaging voor jullie jammer dat we klein deens geluk moeten missen ,het waren pareltjes om jullie levenspad dingen te mogen lezen.
Succes in het hollandse !!!
Wat ontzettend lief, al die reacties! ZO achter een toetsenbord heb je geen idee, maar dit geeft me inspiratie om ook na de remigratie iets te doen met onze ervaringen.
Ik zal je Deense schrijfsels gaan missen. Blijf svp Dalfse schrijfsels plaatsen.
Wat zullen je ouders blij zijn.(ik ben ook oma)
Ga ik doen, helemaal na zoveel bemoedigende reacties. <3
Wat een mooi blog en prachtig nieuws! Heel veel succes met de verhuizing en het her-inburgeren. 🙂
Dankjewel, zo leuk al die reacties. En vooral van fans van het eerste uur. <3 Wellicht komt dat boek er ook nog eens.
Heel veel succes en plezier in Nederland. Ik heb altijd erg van je blogs genoten. Heerlijk om tijdens het lezen een beetje in Denemarken te zijn!
Zo leuk en lief, al die reacties! Ik heb eigenlijk nog heel veel materiaal dus wellicht komt dat er de komende weken allemaal nog uit, of gebruik ik het straks als vergelijkingsmateriaal met dalfsen.
Het zou zonde zijn dat je ophoudt met schrijven! Het is/was een heerlijkheid om al je avonturen in en omtrent het Hygge Land te lezen. Super en dapper dat je niet blijft hangen maar de stap maakt om terug te keren naar je familie en vrienden. Zal wel wennen zijn maar ja, familie hè, daar doe je het voor. Een mooi Kerstfeest gewenst en als gezin een geweldig Nieuwjaar
Het is denk ik een van de moeilijkste beslissingen van mijn leven tot nu toe. Hiernaartoe was overzichtelijk; alleen mezelf. Terug is echt ingrijpend voor veel meer mensen. Maar alles valt nu op zijn plek dus ik ga ervanuit dat het goedkomt! Dank voor je bemoedigende woorden!
Jeetje! Wat verrassend. Ja, ik wil uit Dalfsen horen. En de overgang. Veel goede wind. Liefs van Natalie
Ja, vond ik zelf ook! Ik laat van me horen, in de overgang, en uit Dalfsen.
Kijk uit naar jullie Dalfs geluk.
Wat leuk om te lezen. Alle goeds voor deze stap!
Nou en óf, wij zij zó blij om jullie als kinderen en kleinkinderen straks lekker dicht bij ons te hebben. Op onze beurt zullen we de reisjes naar Denemarken gaan missen, maar we weten nu al dat die een vervolg zullen krijgen. Ennuh, Klein Dalfs geluk klinkt ook lekker.
Welkom in Overijssel in februari. En ja, deens of dalfs klein geluk is allemaal geluk, en dat hebben we nodig. Dus ja graag, blijf schrijven. Ik geniet altijd van je overdenkingen, schrijfsels enz. Fijne decembermaand en succes met de verhuizing (en van het afscheid nemen, ik weet er alles van, hoe leuk ook wat je gaat doen, je laat ook echt iets achter). Liefs Jeanette.
Dankjewel, zo lief, al die meelevende reacties! Ik ga het overgangsproces inderdaad ook maar documenteren, het werkt ook therapeutisch, ergens.
Ik heb met veel plezier je Deense verhalen gelezen (dank daarvoor!) en zie uit naar de Dalfse. Een goede verhuizing gewenst!
Dankjewel, zo leuk om al die meelevende reacties te krijgen!
oh oh oh weet je dat wel zeker? Nederland is in de afgelopen jaren een naar landje geworden. Politici bedreigen elkaar in de tweede kamer, burgers worden standaard als fraudeur beschouwd, er is geen vertrouwensbasis meer tussen burger en overheid, gezagsdragers, brandweer en ambulancepersoneel worden gehaat en bedreigd en dan heb ik nog maar niet over de complotdenkers, antivaxxers etc. Ik kom regelmatig in DK en overweeg serieus te verhuizen. De hoge belastingen, kosten van levensonderhoud en lastige taal houden me nog tegen.
Wat een schurkenstaat lijkt het geworden, inderdaad. Wat je niet in het Nederlandse nieuws leest, is dat Denemarken de kier voor buitenlanders om binnen te komen, steeds kleiner maakt, en hoe de overheid steeds verder gaat om democratische principes buiten de deur te houden (de minkzaak houdt de gemoederen flink bezig en is een goed voorbeeld van machtsmisbruik dat niet zo goed past bij het imago van DK buiten de landsgrenzen, dus dat haalt het nieuws in Nederland niet). Zo is het nergens perfect, en kun je nooit alles hebben. (Overigens valt het met die belastingdruk hier wel mee hoor, maar de taal is inderdaad in het begin lastig om onder de knie te krijgen en is wel essentieel om enigszins te kunnen aarden).
Ik heb genoten van je Deense geluk en volg graag de volgende stap naar Dalfsen. Ook nu weer herken ik veel: net als jullie (en vanuit dezelfde motieven) remigreerden wij toen dochter vijf was. Nu is ze 16 en nog jaarlijks bezoeken we haar Deense børnehavevriendinnetje. Veel plezier en geluk in Dalfsen!
Je reactie maakte me zo blij! Een van mijn grootste zorgen op dit moment is hoe het zal zijn voor haar dat ze haar beste vriendin moet missen, en onze hoop is dat wij en haar ouders contact kunnen houden en elkaar blijven opzoeken. Dit geeft hoop!
Ook ik heb je blog – niet vanaf het begin, toen wist ik nog niet van je bestaan – altijd met plezier, soms met herkenning en soms met verbazing gelezen. Verbazing: want in de Deense stad is het heel anders dan op het platteland van het wilde westen. Ik heb respect voor je moed terug te gaan, en ik snap het heel goed. Je beschrijft precies wat ook wel eens mijn Achilles hiel zou kunnen zijn. Ook al zijn wij ouder, geprepensioneerd, met z’n tweetjes, dus compleet andere omstandigheden; hoe fijn ook hier, het zal nooit ‘thuis’ worden. Ik wens je een mooie tijd toe, met ongetwijfeld veel tranen, maar ik hoop ook het besef dat je dit maar ééns meemaakt – terug naar jouw roots – en dat het daarom een super speciale periode wordt. Heel veel groot en klein geluk in Dalfsen! En ja, blijf erover schrijven.
Ah zo lief, dit soort reacties. Ik heb er inderdaad een tijdje over gedaan (en ben nog steeds in dat proces) om het niet te zien als een verlies, maar als iets nieuws, iets moois, waar moed voor nodig is maar dat ook op zijn eigen manier weer nieuwe kansen en mogelijkheden gaat bieden. Zo dubbel allemaal. Ik heb je wild-west blog ook even bekeken, ga je zeker volgen!
Moed, ja. Dat woord zat al wel in mijn hoofd, maar ik had het hier niet opgeschreven. Ik vind jouw/ jullie besluit moedig!
Wat een spannende stap. Ik heb genoten van je stukjes over Denemarken en eigenlijk ben ik ook wel benieuwd naar jullie leven in Dalfsen( zo’n beetje om de hoek bij mijn ouders haha). Fijn dat je straks je familie dichtbij hebt. Veel woonplezier gewenst en succes met de verhuizing.